Preventief leesbeleid
In de kleuterklas is er gedurende de dag veel aandacht voor taal: kringgesprekken, voorlezen van prentenboeken, gesprekjes met de kinderen, rijmen en versjes enzovoorts.
Toch is het belangrijk om eens goed te kijken hoeveel aandacht er structureel voor verschillende talige activiteiten uitgaat is en welke doelen met deze activiteiten worden nagestreefd. In de kwaliteitskaarten van School aan Zet wordt aangegeven hoeveel tijd er minimaal aan verschillende onderdelen besteed moet worden om op een opbrengstgerichte manier te werken aan het versterken van de taal-leesprestaties. Als er preventief, de nodige tijd en kwaliteit in gestoken wordt, kan dat het risico verkleinen dat leerlingen op latere leeftijd leesproblemen ontwikkelen.
Overzicht dagindeling
| Dagindeling |
Beginnende geletterdheid |
Woordenschat |
Mondelinge taal |
|---|---|---|---|
| Grote kring 25-30 min per dag |
3-4 keer per week 10-15 minuten Klanken en letters 2-3 keer per week Interactief voorlezen en hardop denkend voorlezen |
4-5 keer per week woorden expliciet aanbieden en herhalen |
2 keer per week 5 minuten praten in duo’s |
| Kleine kring 1-2 keer 10 min per dag |
2-3 keer per week 10 minuten klanken en letters 1-2 keer per week 10 minuten herhaald interactief voorlezen |
2-3 keer per week preteaching en reteaching van de woorden |
1-2 keer per week 10 minuten gesprekken voeren en vertellen |
| Speelwerkles: 3 keer per week een talige activiteit van ongeveer 10 minuten |
1 keer per week de keuze uit een zelfstandige activiteit |
1 keer per week de keuze uit een zelfstandige activiteit |
1 keer per week de keuze uit een zelfstandige activiteit |
Fonemisch bewustzijn
Om voldoende aandacht aan fonemisch bewustzijn (passend bij beginnende geletterdheid) is het aan te raden een methode te gebruiken en/of aan de hand van een leerlijn passende activiteiten vorm te geven. Activiteiten die passend zijn bij het thema in de kleuterklas zijn motiverend voor de leerlingen. De volgende opbouw kan worden gehanteerd wat betreft fonemische activiteiten:
- Luisteren
- Bewustzijn van zinnen en woorden
- Bewustzijn van lettergrepen
- Rijmen (eindrijm)
- Sorteren van woorden op beginklank
- Synthetiseren van klanken tot een woord
- Isoleren van klanken in een woord
- Een klank in een woord toevoegen, weglaten of vervangen
- Analyseren van klanken in een woord
- Letters kunnen benoemen
- Analyseren van klanken in een woord
- Letters kunnen benoemen